Các cuộc đàm phán về việc nâng cấp hiệp định thương mại tự do giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc (viết tắt là ACFTA) đang bước vào giai đoạn cuối sau gần hai năm thương lượng. Theo dự kiến, tiến trình đàm phán về việc nâng cấp ACFTA sẽ kết thúc trong năm 2025. Vậy phiên bản mới của ACFTA có gì đặc biệt?
Nâng tầm quan hệ thương mại và đầu tư
Theo Trung tâm WTO và Hội nhập thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ASEAN và Trung Quốc ký Hiệp định khung về Hợp tác kinh tế toàn diện tháng 11/2002. Trên cơ sở hiệp định khung này, các bên tiếp tục đàm phán và ký kết các Hiệp định về Thương mại Hàng hóa (có hiệu lực từ tháng 7/2005), Hiệp định về Thương mại Dịch vụ (có hiệu lực từ tháng 7/2007), Hiệp định về Đầu tư (có hiệu lực từ tháng 2/2010). Vào tháng 11/2015, các bên đã ký Nghị định thư sửa đổi một số nội dung của các Hiệp định trước, có hiệu lực từ 5/2016.
Mặc dù có nhiều hiệp định giữa ASEAN và Trung Quốc nhưng trên thực tế, phần thương mại tự do được thể hiện nhiều nhất trong Hiệp định về Thương mại Hàng hóa (TIG).Hiệp định này (bao gồm cả nghị định thư sửa đổi) có phần nội dung cơ bản nhất là cam kết loại bỏ thuế quan và quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi.
Ngoài ra, TIG còn bao gồm một số cam kết khác liên quan tới nguyên tắc đối xử với hàng hóa, một số biện pháp phi thuế quan, các ngoại lệ, công nhận Trung Quốc là nền kinh tế thị trường, hải quan và tạo thuận lợi thương mại…
Kể từ khi ký kết vào năm 2022, ACFTA đã giúp thúc đẩy quan hệ thương mại và đầu tư giữa ASEAN và Trung Quốc phát triển một cách mạnh mẽ. Theo tờ “The Straits Times”, tổng giá trị thương mại hàng hóa của ASEAN với Trung Quốc đã gần gấp ba lần, từ 235,5 tỷ USD năm 2010 lên 696,7 tỷ USD vào năm 2023.Năm 2023, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc vào các quốc gia ASEAN đạt 17,3 tỷ USD, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất và là nguồn cung cấp vốn FDI lớn thứ ba của ASEAN.
Phiên bản ACFTA 3.0 có gì đặc biệt?
Theo Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore, các cuộc đàm phán đầu tiên về việc nâng cấp ACFTA (hay còn gọi là đàm phán nâng cấp ACFTA 2.0) bắt đầu diễn ra vào năm 2014. Tới năm 2015, hai bên đã ký kết Nghị định thư sửa đổi một số nội dung của các hiệp định trước đó và văn bản này đã có hiệu lực đối với tất cả các bên vào năm 2018.
Bốn năm sau đó, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 25 ở Campuchia vào tháng 11/2022, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã nhất trí khởi động tiến trình đàm phán về việc nâng cấp ACFTA (hay còn gọi là các cuộc đàm phán nâng cấp ACFTA 3.0), với mục tiêu kết thúc đàm phán vào cuối năm 2024.
Tờ “The Straits Times” dẫn lời ông Lawrence Wong,Thủ tướng Singapore, phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 27 ở Vientaine (Lào) hồi trung tuần tháng 10/2024 nói: “Việc nâng cấp FTA này là một bước đi quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ đang gia tăng trên toàn cầu. Nó sẽ gửi đi một thông điệp rõ ràng về tầm quan trọng của thương mại tự do và hợp tác thị trường đôi bên cùng có lợi”.
Tiến trình đàm phán ACFTA 3.0, trong đó bao gồm những nâng cấp trong lĩnh vực kinh tế số và kinh tế xanh,dự kiến sẽ kết thúc trong năm 2025. Khi được thực hiện, ACFTA 3.0sẽ đưa ra các quy tắc mới và cải tiến liên quan đến các thủ tục hải quan, kết nối chuỗi cung ứng, cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng, cũng như hợp tác kinh tế và kỹ thuật.
Theo Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore, các vấn đề về quy tắc xuất xứ, quy tắc cụ thể về sản phẩm, và các dịch vụ không nằm trong phạm vi các cuộc đàm phán nâng cấp ACFTA 3.0 bởi vì, những vấn đề này đã được xem xét trong các cuộc đàm phán nâng cấp ACFTA 2.0./.
Chia sẻ bài viết qua mạng xã hội:
<p style="text-align:justify">Bản tin "Doanh nghiệp và Tự do hóa thương mại" số 37+38 Quý III+IV/2024 </p> <p style="text-align:justify">Chủ đề: "Doanh nghiệp chấm điểm các thủ tục chứng nhận xuất xứ FTA"</p>
