Indonesia áp thuế tự vệ với sợi bông nhập khẩu: Doanh nghiệp Việt Nam đối mặt thách thức mới

Chính phủ Indonesia đã công bố kết luận cuối cùng về vụ điều tra tự vệ đối với mặt hàng sợi bông nhập khẩu. Kết quả điều tra cho thấy lượng nhập khẩu sợi bông tăng mạnh cả về tuyệt đối và tương đối, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất nội địa, dẫn đến việc nước này áp dụng biện pháp tự vệ. 

Việt Nam - quốc gia có thị phần xuất khẩu sợi bông lớn nhất vào Indonesia, sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể

Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, Ủy ban Tự vệ của Indonesia (KPPI) đã khởi xướng điều tra áp dụng biện pháp tự vệ vào ngày 27/10/2023. Sản phẩm bị đề xuất áp dụng biện pháp tự vệ là sợi làm từ bông (cotton yarn) được phân loại theo mã HS 5204.11.10, 5204.19.00, 5204.20.00, 5205.11.00, 5205.12.00, 5205.21.00, 5205.22.00, 5205.24.00, 5205.26.00, 5205.32.00, 5205.41.00, 5205.42.00, 5205.43.00, 5205.47.00, 5205.48.00, 5206.11.00, 5206.12.00, 5206.14.00, 5206.21.00, 5206.23.00, 5206.24.00, 5206.25.00, 5206.31.00, 5206.32.00, 5206.33.00, 5206.42.00 và 5206.45.00. Giai đoạn điều tra là từ năm 2019 đến 2022 và sau đó trong quá trình điều tra được cập nhật lại từ năm 2021 đến 2024.   

Theo kết luận từ KPPI, giai đoạn điều tra từ 2021 đến 2024 cho thấy lượng sợi bông nhập khẩu đã tăng 7,3% về mặt tuyệt đối. Mặc dù có sự sụt giảm trong năm 2023, nhưng lượng nhập khẩu đã phục hồi nhanh chóng vào năm 2024. Đặc biệt, tỷ lệ nhập khẩu so với sản lượng sản xuất trong nước tăng mạnh từ 100 điểm năm 2021 lên 195 điểm năm 2024 – tức tăng 26,7%.

Việt Nam hiện là nước xuất khẩu sợi bông lớn nhất vào Indonesia, chiếm tới 42,94% tổng lượng nhập khẩu năm 2024. Ngoài Việt Nam, các quốc gia khác có thị phần nhập khẩu vượt quá 3% trong năm 2024 bao gồm: Trung Quốc (26,88%), Ấn Độ (11,85%), Malaysia (4,15%) và Thổ Nhĩ Kỳ (3,43%) cũng nằm trong danh sách chịu tác động. Với tỷ lệ thị phần vượt ngưỡng loại trừ, Việt Nam sẽ không được miễn trừ khỏi các biện pháp tự vệ này.

KPPI kết luận rằng sự gia tăng nhập khẩu trên là kết quả của những diễn tiến không lường trước được như sự đứt gãy chuỗi cung ứng do đại dịch Covid 19, sự dịch chuyển nhà máy sản xuất sợi bông từ Trung Quốc sang các nước khác trongh khu vực do cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, chính sách hạn chế xuất khẩu bông thô của Ấn Độ dẫn tới tăng lượng sản xuất và xuất khẩu sợi bông từ nước này, chính sách cấm nhập khẩu sợi bông từ khu vực Tân Cương của Trung Quốc vào Hoa Kỳ dẫn tới lượng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Indonesia tăng đột biến.   

Theo Kết luận của KPPI, sự gia tăng hàng nhập khẩu đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất nội địa Indonesia, thể hiện ở các yếu tố như sụt giảm thị phần, sản lượng sản xuất, bán hàng nội địa, giảm công suất và việc làm, tăng thua lỗ tài chính…

KPPI cũng xác định rằng thiệt hại nêu trên trực tiếp gây ra bởi sự gia tăng hàng nhập khẩu mà không phải các nguyên nhân khác.

Trên cơ sở đó, KPPI đề xuất Chính phủ Indonesia áp dụng biện pháp tự vệ dưới hình thức thuế tuyệt đối đối với sợi bông nhập khẩu trong 03 giai đoạn, cụ thể:

Giai đoạn 1: thuế 13.419 rupiah/kg

Giai đoạn 2: thuế 12.614 rupiah/kg

Giai đoạn 3: thuế 11.809 rupiah/kg

KPPI đề xuất thời gian áp dụng biện pháp là sau khi công bố lệnh áp thuế của Bộ Tài chính Indonesia lên công báo. 

KPPI đề nghị các bên quan tâm gửi yêu cầu tham vấn bằng văn bản trong vòng 07 ngày kể từ ngày KPPI thông báo kết luận cuối cùng. Tất cả các yêu cầu bằng văn bản phải được gửi bằng Công văn bản cứng và dưới phương thức điện tử, cần chỉ ra tên, địa chỉ, email, điện thoại của bên yêu cầu tham vấn. Tham vấn dự kiến được tổ chức trực tuyến. 

Trước tình hình này, Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam sản xuất và xuất khẩu sợi bông cần nghiên cứu kỹ kết luận của Indonesia, chuẩn bị bình luận và gửi yêu cầu tham vấn tới KPPI trong thời hạn 7 ngày; Tham gia phiên tham vấn trực tuyến nếu cần thiết; Đa dạng hóa sản phẩm và thị trường xuất khẩu để giảm phụ thuộc vào thị trường Indonesia và giảm thiểu rủi ro từ các biện pháp phòng vệ thương mại.

Nguồn: Tạp chí Thương Trường